"Force Evacuation at Man-made Calamities"

Sa layuning maminimized daw ang casualty (zero casualty) sa tuwing may dilubyo’t kalamidad, “force evacuation” ang nakikitang shortcut na solusyon ng mga pulitiko. Mas nakatuon ang naturang hakbangin sa kung paano lulunasan ang epekto, mitigation at wala sa balangkas ng preperasyon, partisipasyon at epektibong pagpaplano. Parang gustong palabasin na ang mamamayan ang salarin at dapat sisihin sa paglobo at paglaki ng casualties.

Bakit ayaw magsilikas ang mga tao sa kani-kanilang bahay at pamayanan sa kabila ng vulnerabilities sa panganib? Simpleng pasaway lang ba o masyadong komplikado at baka magboomerang sa mukha ng mga pulitiko ang dahilan? Sino ba ang tunay na salarin sa palagiang sakuna't trahedya? May makatotohanang patakaran ba, partnership and consultation sa mamamayan, may paghahanda at planado ba ang naturang aksyon o ito'y "lantay na ura-urada at bara-bara bay" na pagkilos ng gubyerno? (Editorial cartoon, courtesy of;http://www.abante-tonite.com/issue/mar1411/editorial.htm)

May "CLIMATE CHANGE" o wala, bagyuhin at disaster’s prone areas, at nasa ring of fire sa PASIPIKO (kasama ang mahigit 20 bansa) ang ating bansa. Kung baga, naging bahagi na ng buhay ng ating mga ninuno at kasaysayan ang sakuna. Ang Pampanga ay galing sa salitang PAMPANG (Pampanga River Delta) at ang Tagalog ay Taga-ILOG (Pasig River-Laguna de Bay). Dahil sa palagiang lubog sa baha ang mga pamayanan, imiikot ang takbo ng pamumuhay at naiigpawan ito sa pamamagitan ng "BALANGAY."

Mabentang "raket ngayon (project proposals) ng mga matatalino" at mga institutions (GO / NGOs) for foreign funding purposes ang climate change." Bagamat totoo ang "penomenom ng climate change," mahirap tanggapin na walang ugnayan ang kapabayaan sa paglala ng sakuna at trahedya. Naniniwala ang marami na ang “pagbabalikwas ng kalikasan laban sa mga nagsamantala ay palatandaang may pananagutan ang tao sa mga sakuna't trahedya at wasto lamang na sila'y managot.” 

Bilyong piso taun-taon ang damage perwisyo sa ari-arian, infra at buhay. Pangatlo tayo sa pinakamapanganib at bisitahin ng kalamidad sa mundo. Ang nakakapanglupaypay, kung sa mitigation ang pag-uusapan, bakit namiminimized ng ibang bansa (Japan, Taiwan, China, US, Mexico, Cuba, Iceland, Chile at Australia) ang casualties at trahedya kung ikukumpara sa mga mahihinang bansang tulad ng Pilipinas? (1 Vanuatu 32.00; 2 Tonga 29.08; 3 Philippines 24.32; 4 Solomon Islands 23.51; 5 Guatemala 20.88; 6 Bangladesh 17.45; 7 Timor-Leste 17.45; 8 Costa Rica 16.74; 9 Cambodia 16.58; 10 El Salvador 16.49; 11 Nicaragua 15.74 ; 12 Papua New Guinea 15.45 ; 13 Madagascar 14.46 ; 14 Brunei Darussalam 14.08 ; 15 Afghanistan 14.06.)

Ang paulit-ulit na senaryo ng kawalan ng kakayahan at paghahanda ay resulta lamang ng deka- dekadang "pananalaula ng kalikasan, mismanagement, bad governance, dependency at dis-empowerment." Ang isyu ng "hindi natututo" ay maihahalintulad natin sa trahedya ng OFW sa mapanganib na lugar sa Gitnang Silangan, informal sector at vote buying sa panahon ng election, pork barrel, weteng at pangungurakot, mga dahilan kung bakit mahirap paniwalaang "may malasakit, makabayan, may pagmamahal at kalinga" ang mga pulitiko.

Nakakadis-empower sa mamamayan ang palagiang "pala-asa, may tulong na parating at may mauutangan." Mas nakatuon sa pagiging re-active, imbis na pro-active approached, "relief oriented, bayani effect at photo ops na intervention sa mga sakuna at dilubyo." Kung ipatutupad ang force evacuation, para na ring sinasabing laos na at hindi na uso ang prinsipyong “ang sama-sama at lakas ng mamamayan" at ibalik na muli ang kamay na bakal at pamumuwersa.

Malaking bagay kung maipapakita ng mga lider pulitiko na may maayos, seryoso, may patakaran, batas, may paghahanda at epektibong planong nakabase sa komunidad at pinupuntirya ang sitwasyong patuloy na nakakalbo ang ating kagubatan, baradong mga daluyan ng mga waterways, masisibang real estate developers, quarrying at mining, zoning ordinance at patuloy na paggamit ng plastic.

Dubladong trahedya ang kakaharapin ng ating bayan sa force evacuation. Trahedya sa kawalan ng paghahanda at plano, trahedya pa rin sa pagharap sa solusyon. Kung kakatwang ipatutupad ang force evacuation, para na ring inaming “failure ang Zero Casualty program” ng gubyerno. (Barrio and barangay are used interchangeably and correspond roughly to the/ courtesy of:valoable1.webs.com)