SIGE tumakbo ka GLORIA

Doy Cinco / 16 ng Hunyo 2009

Imbis na laitin, pagtawanan at paratanganan ng kung anu-ano, bakit hindi hayaang tumakbo sa congressional seat sa ikalawang distrito ng Pampanga si Pangulong Arroyo. In the first place, bilang Pilipino, karapatan niya ito bilang Kapangpangan. (Larawan: President Gloria Macapagal-Arroyo acknowledges the greetings of the residents of Sta. Rita, Pampanga, balita.ph)

Ayon sa Comelec, wala raw “legal impediment” laban sa pagtakbo ni Pangulong Arroyo. Malaya raw itong tumakbo sa ano mang posisyon, kahit sa lower position, sa pagiging Mayor, Barangay Captain o sa Kongreso ang sino man, ito ma’y Presidente o Senador. Walang raw itong problema at pribado raw itong pagdedesisyon. Ang mas makontrobersya ay ang usapin pa ng ETIKA at hindi pa sa kung ito’y legal o hindi. Meaning, usapin pa ito ng delikadesa, ang pagiging wala sa hulog, pagiging ganid sa kapangyarihan at imoralidad.

May labing pitong beses ng nanggagapang, maagang nangangampanya para sa 2010 sa mga bayan ng ikalawang distrito si GMA. Hahalinhan nito ang kanyang anak na si Con Mikey Arroyo na siya namang tatakbo sa pagka-gobernador ng probinsya. May tatlo pang Arroyo sa Kongreso, ang anak niyang si Datu Arroyo, ang kinatawan ng Camarines Sur, bayaw nitong si Iggy Arroyo ng Negros Occ at kapatid nitong socialite na si Ma. Lourdes Arroyo ng Kasangga party-list. (Larawan sa ibaba, Bong Pineda ng Pampanga; www.pcij.org and newsinfo.inquirer.net)

Hindi magiging madali ang inaasahang pananagumpay ni GMA sa Pampanga. Kahit alam ng lahat na lima sa anim na bayan ng 2nd district ay humahalik sa kanyang tumbong, hindi ito nakakasiguro. Kahit sabihing may mahigit isang daan, out of 159 na kabuuang bilang ng barangay ay hawak o may buwanang payola sa pangulo o may mahigit dalawang libong opisyal ng barangay (may mahigit kumulang na apat na libo ang barangay kagawad), tanod at barangay health workers ang nakapakat na kay GMA, hindi pa rin ito nakatitiyak. Kahit pa sabihing nasa likod nito o suportado siya ng mga Pineda at Lapid, ang gambling at quarry lords ng probinsya, hindi pa rin siya dapat kumampante, sapagkat sadyang oportunista, baligtarin at hunyango ang katangian ng pulitika sa bansa, mula sa barangay hanggang nasyunal at napatunayan ito nung 2007 local election.

Kung nasilat ang mga Pineda at Lapid, mga manok ni GMA ng isang pipitsuging nilalang sa katauhan ni Among Ed, maaaring masilat din si GMA. Una, mahihirapang makumbinsi ni GMA ang simbahan, ang malaking bilang ng middle class, mga pamilyang may kamag-anak sa US at Europa, mga pamilyang OFW na hindi umaasa sa tulong, sa biyaya at iminumudmod na suhol ng pamilyang Arroyo, idagdag pa ang tulong ng internet, ang makabagong media at ang lumalaking bilang ng kabataang botante.

Batid ng Simbahan na maraming mahuhusay, subuk na't may kakayahan at kilalang lider ang Pampanga. Ang isa rito ay ang batikang political analyst, kolumnista, kritiko, isang propesor at apat (4 decades) na dekadang aktibistang si Randy David ng Guagua. Kung dadalhin ng partidong Lakas-Kampi (PALAKA) si GMA, maaring magkaisang dalhin at magtulong-tulong ang LP, NP, UNO at NPC na magtalaga ng common candidate (free zone) na kilala, karapat-dapat at walang bahid kurakot na ipangtatapat kay GMA at ito'y walang tanging iba kundi si Ka Randy.

Pangalawa, "relatibong may malakas na reform constituencies ang Pampanga na buong tikas na pinagmamalaki nito sa buong mundo. Ang emerging political movement - people power sa larangan ng electoral politics na ipinakita ng mga Kapangpangan nung 2007 ay malamang na mas mahigitan pa sa darating 2010 local election." (Larawan sa baba; ni Randy David at Among Ed)

Pangatlo, pansamantalang aangat ang local economy ng probinsya at tataas ang consumer spending ng mga tao bunsod ng trickle down effect ng resources at liquidity. Sa katwiran ng mga Kapangpangan na dapat lang na ibalik, sa anyo ng "makabagong VOTE BUYING" ang bilyong pisong “nakaw na yaman” ng pamilyang Arroyo sa bansa.

Pang-apat, magiging sikat, mainit at kapana-panabik hindi lamang sa Pampanga, sa buong bansa maging sa buong mundo at dahil napaka-kontrobersya ang labanang pulitikal, ang laban sa ikalawang distrito ay maaring maging laban ng mamamayanag Pilipino versus ang pamilyang Arroyo. Aasahang hindi lang international observers (election watchdog / bantay eleksyon) ang magiging interisado, posibleng tutukan din ito ng lahat ng media correspondence ng lokal at internasyunal networks ng buong mundo.

Tignang positibo at maganda ang magiging epekto ng pagtakbo ni GMA sa Pampanga. Panigurong magmimistulang Fiesta mood sa loob ng 45 days campaign period ang Pampanga, babaha ng pera-bilyong piso ang ibubuhos ng pamilyang Arroyo, gagawin ang lahat ng paraan, marangal at 'di-marangal, manalo lamang at maka-upo sa pwesto.

Ano at bakit kailangan pang tumakbo ang isang presidenteng nanungkulan na, sa kabila ng siyam na taon (9 years) paghahari at apat na Arroyong nakalulok sa kapangyarihan sa Kongreso? Ang isang rason, “immune sa samu’t-saring persekusyon ang isang kongresista, meaning hindi ito magagalaw, maaaresto o makukulong habang ito’y nasa kongreso at may sesyon." Kaya lang, maaaring hindi batid ni GMA na kapag ang kaso ay may parusang mahigit anim na taon, panigurong matutulad siya kay Erap Estrada, naparusahan at nakulong.

Ayon sa ilang mga alyado ng pangulo, inaaming “political survival-seguridad, pagiging lameduck o proteksyon sa pamilyang Arroyo sa kasong kurakot o pandarambong, kasong pandaraya at pagnanakaw ng boto, kasong paglabag sa karapatang pantao at malawakang pagpatay sa mga kaaway sa pulitika at pananalaula ng demokratikong institusyon, ang isang malinaw na dahilan.” (Larawan: President Gloria Macapagal Arroyo; gmaresign.blogspot.com)

Sa konteksto ng walang malinaw na susuportahang malakas na presidentiable, ilan sa lumalabas na option ay ang pagratsada ng Con-As, ang charter change patungo sa pagpapalit ng sistema ng paggugubyernong Federal-parliamentaryo. Kung mananalo sa kongreso, magiging Prime Minister at tiyakang magtatagal sa kapangyarihan si GMA. Pinag-aaralan din ang pagdidiklara ng emergency rule- Martial Law, bunsod ng failure of election at malawakang kilos protesta ng mga kaaway sa pulitika't mamamayang Pilipino. Patungo sa inaasam-asam na transition government at pwersahang pagraratsada ng Cha Cha.

Maaring sikretong makipagkasundo sa isang winnable na presidentiable si GMA, siguraduhing mapoproteksyunan ang pamilyang Arroyo matapos ang termino nito sa June 2010, kapalit ang bilyong pisong pondong pangkampanya, negosyo’t konsesyon. Ang huling option at posibleng may tsansang magkatotoo, ang pagreretiro sa pulitika at kaharapin ang patong-patong na kasong pandarambong sa gubyerno.

Con-As, fertilizer sa Pagrerebolusyon

Doy Cinco / ika 9 ng Hunyo 2009

Tulad ng inaasahan, mauuwi sa political uncertainty at polarization ang bansa. Dahil sa Con-As, titindi ang batik at pagkakahati-hati ng elite at muling namimintong sumambulat na parang bulkan ang lipunan. Ang matagal ng krisis pampulitikang kikaharap ng mamamayan ay pinalubha pa ng panawagang Con-As ng Malakanyang at alipores nito sa Kongreso. (Larawan:Anti-Chacha Rally in Makati Dec 12, 08 (AP photo); mackyramirez.wordpress.com)

Sa Con-As, inaasahang muling manganganib ang katatagan ng demokrasya’t institusyon ng bansa at muling aali-aligid ang pwersa ng kadiliman (diktadurya) at unos.

Hindi natin alam kung ano ang nasa likod ng batok ng mahigit isang-daan at pitumpu't apat (174) na Kongresistang nagtulak ng Con-As. Sapagkat, maliwanag na suntuk sa buwang makukuha nito ang 3/4 vote o 216 na kinakailangan bilang ng pinagsamang Kongreso't Senado sa inaasam-asam na Constituent Assembly tungo sa parliamentaryong sistema ng paggugubyerno.

Ang alam ng marami, bukud sa "may patikim na iminudmud na P20.0 milyon ang administrasyong Arroyo sa kada Tongresman na pumirma sa Con-As nung nakaraang buwan (May '09)." Inaantabayan na rin ang mahigit   limampung bilyung pisong (P50.0 B) kickback, pork barrel at proyekto na kasama rin sa inaasahan ang package na biyaya kapalit sa pagratsada ng Con-As itong buwang parating na Hulyo '09,  matapos ang State of the Nation Address (SONA( ni GMA. (Larawan sa baba: Thousands gather at the intersection of Ayala Avenue and Paseo de Roxas in Makati City yesterday (June 10 '09) against moves by the House of Representatives to convene a constituent assembly. Jonjon Vicencio, http://www.philstar.com/)

Dagdag pa, tinatantyang kasado na sa Agosto't Setyembre ang SARO (special allotment release order) para sa mga alipores, naka-abang na rin ang bilyong pisong programang "dole out " na "conditional cash transfer" na may layuning IDEMOBILISA ang mamamayan sa kilos protesta, maliban pa sa karaniwang kurakot na mahihita sa imprastraktura at pang- agrikulturang proyekto ng administrasyong Arroyo bago ang 2010 election.

Isyu ng kapangyarihan at political survival ang puno’t dulo ng Con-As. Hindi nito nireresolba ang kabulukan at pagsasareporma ng pulitika at halalan. Hindi nito pinupuntirya ang pagkakaroon ng "tunay na reprentasyon ng mamamayan at demokratisasyon sa pulitika. Hindi tinatarget ng Con-As ang talamak na Kasal Binyag Libing (KBL), sobrang gastos sa pangangampanya, private armies at higit sa lahat ang bogus, pekeng partido pulitikal (TRAPO) sa bansa, OLIGARKIYA, dinastiya o ang POLITICAL CLAN na siyang sanhi ng ilang dekadang kabulukan ng pulitika, bad governance at pagkakahati-hati ng lipunang PIlipino."

Kabisado na ng Malakanyang kung paano masasawata ang kaaway at napatunayan niya ito sa halos tatlong ulit na pagtatangkang pabagsakin ang kanyang kaharian. Kung naniniwala ang administrasyong Arroyo na laos na ang people power, nabura na ang tinatawag na CRITICAL MASS, pilay na ang grupong Kaliwa, wala ng kakayahan ang mga kritiko’t kaaway sa pulitika na makabawi pa’t makaporma hanggang 2010 at higit sa lahat, wala ng TIPPING POINT o mga sangkap na magtri-trigir ng malawakang pagbabalikwas, mukhang nagkakamali ang reading ng mga spin docs ng palasyo.

Kung ‘di mareresolba at mag-isnow ball ang pagtutol at pagkilos laban sa Con-As, hindi tayo magtataka kung ang sentro ng kapangyarihan, ang hanay ng negosyo, simbahan at military ay bumitaw at pumanig sa mamamayan at hindi na umabot sa 2010 ang administrasyong Arroyo.

Con-As, Martial Law, Transition Government?

Doy Cinco / ika 3 ng Hunyo 2009

Wala na sa panahon para isulong ang Con-As, meaning, sa punto de vista ng Comelec, hindi na ito maipa-factor in o makakayanan ang isang plebesito bago ang nakatakdang deadline ng filing of candidacy sa Nobyembre 2009, kung saan magaganap ang kauna-unahang automated 2010 election sa bansa. Pangalawa, walang nakalaang pondo para sa Con-As. Pangatlo, may mataas na credibility problem ang palasyo. Mayorya ng mamamayan (3/4) ang walang naniniwala at walang tiwala sa administrasyong Arroyo, ang sinasabing pinaka-unpopular na presidente sa kasaysayan ng pulitika sa bansa. Pang-apat, sinasabing wala itong suporta sa hanay ng simbahan, negosyo (Makati Business Club at Phil Chamber of Commerce & Industries) at military kung saan may diklerasyon itong mananatiling apolitical, tapat sa Constitution at mamamayan. Panghuli, labag ito sa batas at Constitution at lalo lamang mahahati o mapopolarized ang populasyon.

Kung matatandaan, sariwa pa ang katatawanang pagsasanib pwersa ng PALAKA, ang partidong Lakas-Kampi na hawak sa leeg ng Administrasyong Arroyo kung saan ipinagwagwagan nitong matutuloy ang 2010 election. Sa naganap na sanib-pwersa, imbis na makonsolida’t lumakas, magkaisang makapagtukoy at maikasa ang pampulitikang makinarya para sa 2010 election, kabaligtaran ang naging resulta; kontrobersya, baklasan, intrigahan, matyagan, manmanan at pagbabanta ng magkabilang faction ang kinahinatnan. Itinuturing pribadong pag-aari ni Ate Glo ang partidong Lakas-Kampi at CMD.

Sa kabilang banda, habang may isang taon ng nagpreprepara, handa na at nakalalamang ang partidong Liberal at Nacionalista sa 2010 election at nangunguna ang mga kritiko ng palasyo sa rating ng SWS at Pulse Asia, naka-tengga, paralisado at walang presidentiable ang Lakas at Kampi. Ang nangunguna, ang oportunista at inaasam-asam na presidentiable candidaye ng admistrasyon na si Vice President Noli de Castro ay naninigurong hindi siya pagtataksilan, tatraydurin ng partido, may sapat na lohistika at hindi mag-aalaTrojan Horse at kiss of death scenario ang sarili, ang pagkatalo ng admnistrasyon nuong 2007 election at paglagapak ng John McCain-Bush election sa Amerika.

Dahil sa kawalan ng presidentiable, mapiling mamanukin popular at kapana-panalo, walang dudang mauuwi sa pagiging lame duck na pangulo si Ate Glo. Dahil dito, desperadong gustong ibangon ng administrasyong Arroyo ang Con-As, palitan ang sistema ng paggugubyerno, idiklara ang martial law at buluk na senaryong “transition government” na pinasingaw ni Sec Norberto Gonzales nuong nakaraang taon, bago ang Setyembre taong kasalukuyan. Option din ni Ate Glo na tumakbo na lamang sa ikalawang distrito ng Pampanga, diretso sa pagiging prime minister kung sakaling mapalitan sa sistemang parliamentaryo ang paggugubyerno

Ang maitim na hangarin ng palasyo ang magtitiyak na magpapatuloy sa kapangyarihan, maililigtas sa kapahamakan ang pamilyang Arroyo at mga alipores nito sa Kongreso sa patong-patong na kasong pandarambong, pangungurakot at talamak na pagpatay (extra-judicial killings) at pananalaula ng mga demokratikong institusyon sa halos pitong taong panunungkulan nito sa gubyerno.

Local Machinery ng local candidates, buo na

Doy Cinco / ika 1 ng Hunyo 2009

Labag man ito sa batas o hindi (Omnibus Election Code), tinatantyang may mahigit kumulang na dalawampung milyung piso (P20.0 millon, including illegal donors and sponsors) ang puhunan at karaniwang pondong kakailanganin sa kampanyang eleksyon para manalo sa labanang konsehal ng isang lunsod. Kung mailuluklok sa pwesto, ang halagang nabanggit ay kayang mabawi sa loob lamang ng isang taon at kung matatalo, maaring kumita pa ang isang kandidatong madiskarte’t maabilidad.

Walang dudang pawang mayayaman, elite, mapera’t mga milyunaryo ang marami sa mga kandidayong nagpapanakbuhan sa lokal (city councilors) na halalan. Ang kadahilanan kung bakit ang panawagang idemokratisa, isareporma at i-overhaul ang pulitika at halalan sa Pilipinas ay nananatiling mahalaga at napapanahon. (Larawan: local election campaign (QC); http://www.pcij.org/blog/wp-galleries/campaign-posters/suntay-malaya-streamers.jpg)

Tulad sa kanayunan, marami sa kanila ay mula sa malalaking pulitikang angkan (political clan). Kaya lang, hindi tulad sa kanayunan, nagbago na ang pampulitika’t pang-ekonomiyang istatus o kontrol sa lipunan ng mga kandidatong na sa kalunsuran. Marami sa kanila ang may pag-aari ng malalaking negosyo at kontratista (rent seeking). Kung hindi construction at real estate business, publishing / printing business, transportation, malalaking catering services, restaurant, beer houses at iba pa. Karaniwang mga supplier, nakikipag-engaged-bidding o involved sila sa pakikipag-transaksyon sa lokal na gubyerno. Tulad halimbawa ng infra projects, supplier ng office uniform, catering services para sa malalaking mga seminar para sa lokal na gubyerno.

Tulad ng kanilang kinabibilangang partido, ang Lakas at Kampi, motherhood statement ang kanilang plataporma, kung plataporma nga itong matatawag. Sa pamamagitan ng kanilang mga “Foundation,” ginagamit nila bilang puhunan o lunsaran sa kanilang pagawaing bayan, serbisyo publiko, social services at pagiging pilantropo. Marami sa kanila ang nag-aadbokasiya at may agenda ng “edukasyon at kalusugan,” subalit kung ating susuriin, kayang magawa nila ito kahit wala sila sa poder.

Kung ating wawariin, sa kabila ng walang katapusang advocacy na “para sa mahihirap,” walang nababago sa ilang dekadang kalunus-lunos na kalagayan ng maralita ng Lunsod. Lumalala ang karalitaan sa mga informal sectors (iskwater), street children, malnutrisyon, prostitusyon, kalusugan at edukasyon, kundi man kulang ng facilities, paulit-ulit na kakulangan ng mga kwarto’t palikuran ng mga bata na pinatunayang muli sa unang araw ng pasukan ng mga bata sa eskwela.

Lingid sa ating kaalaman na nagsimula na ang preparatory stage ng lokal na makinarya at kampanya para sa 2010 election. Sistimatiko ang kanilang makinarya. Sa pamamagitan ng pagtatalaga ng mga bayad o sweldadong mga barangay coordinator, sitio hanggang eskinita, nagagawa nilang butasin ang malalaking maimpluwensya’t malalaking pamilya sa komunidad. Dahil sa husay ng pagdedeliver at pangangalap ng boto, naka-payroll at ginagamit nila ang mga opisyal ng barangay at community leader sa komunidad. Kadalasa’y nag-oorganisa ng pagpapakain (feeding program) sa mga kabataan

Para sa lubusang makilala, dole out mentality ang karaniwang tulong at regalo ng mga lokal na pulitikong kandidato. Namimigay sila ng mga t-shirt at uniporme sa baraangay, partikular sa mga tanod at barangay health workers. Nagsasagawa sila ng regular na medical mission, pamimigay ng school supplies, nagpro-provide ng sound system na libre sa maraming mga social events o community events sa komunidad.

Sa tuwing malapit na ang eleksyon, nagbabago ang kanilang kaanyuan. Mula sa pagiging seryoso, nagiging kengkoy, entertainer, kumakanta (entablado o videoke), sumasayaw, makuha lamang atensyon o name recall ng mga kandidato.

Kung saan ang maraming tao, nandun ang kanilang presensya.; sa mga fiesta, tupada at sports activities. Sila ang padrino o sponsors ng iba’t-ibang mga pa-contest, raffle draws at pamimigay ng mga numero’t card sa pa-bingo sa komunidad. Nag-oorganisa ng iba’t-ibang events ang kani-kanilang mga coordinator sa malalaki at matataong barangay at sinasagot ng mga lokal na kandidato ang gastusin sa papremyo, judges, referees, emcees at tropeyo. 

(Larawan: Caloocan City Mayor Enrico “Recom” Echiverri formally opened this year’s Recom Games, www.caloocancity.gov.ph)

Wala silang pinagkaiba at pare-pareho ang kanilang mga mensahe, ang “paglilingkuran at pagsisilbihan ang mamamayan kung mailulukluk sa poder.” Magkakabalahibo sila at kung mayroon man diperensya sa bawat isa sa kanila, ito ay ang koneksyon sa mga paksyon padrino sa itaas at personal na relasyon sa isa’t-isa.  Bagamat moderno't automated na ang election sa 2010, mananatiling buluk, pera-pera lang, magastos at hindi parehas ang eleksyon sa Pilipinas.  Ang tanong ng marami,  ito ba ang representatibong demokrasyang ipinaglaban ng ating mga ninuno?