Students Protest Movement, lalakas at lalawak?

Doy Cinco

Halos ilang linggo ng umiinit, nagbi-build-up at bumubuwelo ang kilusang protesta sa hanay ng kilusang kabataang-estudyante. Hindi malayong paniwalaang muling sasambulat ang kilusang protesta di lamang sa Kamaynilaan bagkus sa buong bansa. Subuk na at mahirap maliitin ang kakayahan ng student power lalo na't wasto ang linya at pakikibaka. Ang malungkot, kinukutya at parang hindi pinapansin (Malakanyang at Kongreso't Senado). Imbis na harapin, parang umi-iwas, nagpapalusot at nagtuturuan.

Kung walang malinaw na kasagutan at hindi magbabago ang postura ng palasyo, kung kakabig ng malawak na suporta (broad alliance) at simpatya ang kilusang protesta, partikular sa hanay ng academic community at mapapanatiling "peaceful at non-violence" ang laban, hindi malayong paniwalaang sasambulat ang kilos protesta ng kabataang-estudyante, kahalintulad ng malakihang pagkilos nung first quarter storm (FQS) sa panahon ng diktadurya at dekada otchenta (80s), ang radical shift sa kilusang pulitikal at binhi ng people power revolution na nagpabagsak sa diktaduryang Marcos.

Panigurong hindi lamang usapin ng "budget cut" sa state university and colleges (SUCs) ang isyu, bagkus ang "usapin at ugat ng bulok na sistema ng edukasyon," ang kinamumuhiang patakarang "pagsasapribado" (privatization) at nauusong "austerity program" ng administrasyon.

May ilang dekada ng nasa ICU o nasa malubhang krisis ang edukasyon; nabubuluk na facilities at laboratories, iskul bukul, mababang pasahod, exudus ng mga faculty at mga graduates (brain drain) sa ibayong dagat. In terms of quality education, research and development at science and technology, napag-iwanan na ang Pilipinas ng mga kalapit na bansang kaanib sa South-East Asia, China, Japan, Taiwan, Korea, India at Pakistan sa Asia.

Ang kilalang pamantasan ng Pilipinas at lima pang mga state and private universities and colleges sa bansa ay patuloy na nangangamote sa mga labanan at kulelat sa mga RANKING sa Asia. Ang malungkot, may nararandaman ang sector na mukhang magpapapatuloy ang kabulukan, kawalang pagpapahalaga (non-priority) at kalakaran ng buluk na sistema ng edukasyon sa ilalim ng kasalukuyang administrasyon ni PNoy.

Sa panahong bumibilis ang pag-unlad ng teknolohiya at modernisasyon, nagiging mapagpasya ang papel ng “knowledge society.” "Ang potensyal ng edukasyon at inpormasyon sa paglakas ng produksyon ay itinuturing na ngayon na mas mahalaga’t estratehiko kaysa sa lakas-paggawa at kapital." Marami ang naniniwala na ang "pamumuhunan sa human capital" ay mabisang pang-laban sa rumaragasang globalisasyon at mapagpasya sa pandaigdigang competitiveness ng mga bansang tulad ng Pilipinas.

Walang dudang nakasalalay sa isang matatag at mataas na kalidad na edukasyon ang pag-unlad ng ekonomiya ng Pilipinas. Kung baga, hindi maaabot ang inaasam-asam na Millenium Development Goals (MDGs) at maiibsan ang karalitaan kung iilan lamang ang edukadong mamamayan sa lipunan.

Wasto ang panawagan ng kabaataang-estudyante; Ang mga katanungang bakit sa basic education lamang ang popokusan ng administrasyon, bakit hindi kompletuhin at lubus-lubusin hanggang tertiary level? Sa bawat 100 pumapasok sa elementary, kakarampot ang nakaka-abot sa kolehiyo at kung maka-abot man, bilang sa daliri ang nakakagraduate.

Dagdag pa, bakit ibabaling sa mga school administrators ang pananagutan at accountability ng BUDGET CUT? Parang sinasabing kumikita sa paraang Income Generating Projects (IGP) ang lahat ng SUCs na siya namang winawaldas ng huli? Ang nakakapanglupaypay, imbis na ayudahan, tinatratong pabigat at walang silbi ang mga SUCs sa mga Rehiyon at gusto pa atang pagbubuwagin at ibenta? Wala na bang karapatang makapag-aral ang mga taga-kanayunan sa SUCs? Panghuli, bakit parang umiiwas ang Malakanyang na harapin ang isyu at palagiang ikinakatwiran ang lumulobong budget deficit? Ang nakakabahala, mukhang pahihintulutan ng palasyo ang 100% tuition fee increase ng mga SUCs sa susunod na taon.

Hindi na ito bago, isyu na'to noong panahon ng diktadurya at lumala hanggang sa administration ni Gloria Macapagal Arroyo. Maliwanag ang advocacy ng kabataang-estudyante, bilang bahagi ng tinatawag na “budget reforms, unahin at itaas ang kalidad ng edukasyon" at maisasakatuparan lamang ito sa pagbabasura ng pork barrel - PDAP ng mga pulitiko, pansamantalang pagtigil sa pagbabayad ng utang-panlabas na di napakinabangan, pagre-alligned ng dambuhalang pondong dole out ng Conditional Cash Transfer (CCT) at seryosong pagsawata ng pangungurakot sa gubyerno.

Nasa kamay ng Malakanyang at wala sa mga school administrator at CHED ang buhay at kinabukasan ng mga SUCs. Ang paulit-ulit na usaping political will, diyalogo at consultation, patakaran at desisyon mula sa ehekutibo at lehislatura ang tangi at isang paraan upang maresolba ang isyu.

Barangay Eleksyon, dinaig ang Bagyong Juan

Doy Cinco

OVERHAUL COMELEC
Biktima rin ako sa kaguluhan ng barangay election kahapon. Sa akalang maayos at may kaluwagan (2:00 pm), anarkiya’t over-crowded, daming nadismaya’t umuwing luhaan at ‘di nakabotong mamamayan. (Larawan: si Pnoy sa Tarlac, http://www.mb.com.ph/)
Mula sa Diliman republic, Kalakhang Manila (NCR) hanggang sa Kanayunan, naging dilubyo ang katatapos na barangay eleksyon, hindi lamang sa araw ng botohan, maging sa kabuuang yugto ng eleksyon; mula sa pre-campaign, campaign hanggang sa voting at counting period. Ang malungkot, naging inutil ang COMELEC.(A police officer escorts a teacher as she protects a ballot box during canvassing of votes at the Manuel A. Roxas High School the other night. BERNARDO BATUIGAS, http://www.philstar.com/)

Kung may 26 ang patay, may P7.0 bilyon ang nasirang pananim at inprastruktura, may 200,000 ang naapektuhang bahay sa Bagyong Juan, sa barangay eleksyon, may 39 ang patay, P4.5 bilyon ang nawala, may no-election sa 2,400 barangay. Ang mas nakakahiya, may mahigit 2,000 over-extended na Kapitan ng barangay ang napabayaang mamayagpag at magpartisipa sa eleksyon.

Maliban sa naunsyaming mga barangay, may 1,700 barangay ang nadelay sa election. Sa Bicol lamang, may 1,836 barangay ang No-El at delay. Apektado rin ang kalapit na probinsya ng rehiyong Central Luzon at Southern Tagalog (Zambales, Cavite), mga lugar na nasa tungki ng ilong ng Comelec. Pumalpak ang mga kinontratang forwarder, sumablay ang pag-iimprenta ng balota at pare-pareho ang serial number.

Sa kaguluhan at pagiging dis-oganized, mababa ang voter's turn out, nagkaligaw-ligaw at madaming nawalan ng pangalan sa Computerized Voter’s List. Talamak ang flying voters (hakot), violation sa pagtatakda ng “common poster areas at iligal na laki ng poster at tarpuline.” Talamak ang vote buying, pananakot at karahasan. Kung naglalaro sa P500 / botante ang bilihan noong May Automated election, may mahigit P500 hanggang P1,000 – 3,000 / botante ang bilihan sa barangay. Sinasabing, “mas pinakamagastos daw ang barangay election kung ikukumpara sa pambansang election.”

May kalakihan ang extent ng damage (kung ikukumpara sa natural na kalamidad na Bagyong Juan); ang "pananabotahe o dili kaya’y pagpapabaya ng Comelec." Kung walang mananagot, tuluyan ng mawawala ang pagtitiwala ng mamamayan sa political process. Sapagkat nakasalalay ang kasagraduhan ng demokratikong proseso at institusyon, mas mabigat ang pinsalang idinulot ng Barangay eleksyon kung ikukumpara sa bagyong Juan.
Ayon sa Local Government Code 1991, ang Barangay na isang basic political unit ng gubyerno ay salamin ng demokrasya, partisipasyon at daluyan ng programa't delivery of basic services. Sa dalawang dekadang operationalization ng batas, nananatiling kontrolado ng padrino’t pulitiko (mayor, Kongresman, gobernador) ang barangay.

Malaki ang nakataya sa barangay, maliban sa kapangyarihang taglay nito, papalapit na ang mid-term 2013 election. Ang barangay ang inaasahang magiging larangan ng pakikibaka ng iba't-ibang pampulitikang pwersa kung papalaring maitutuloy ang Cha Cha, ang pagbabago ng sistema ng paggugubyerno sa loob ng anim na taong termino ng administrasyon ni PNOY.

Halos, mag-iisang daan taon na ang Comelec (100 years) sa pangangasiwa ng eleksyon. Una tayo sa Asia pagdating sa regular na paglulunsad ng eleksyon. Kung baga, hindi na ito bagong sistema, masasabing sanay at beterano na ang Pilipinas pagdating sa “demokrasya at representasyon.” Ang nakakapanglupaypay at malaking tanong, bakit hindi natututo, palagiang sablay, madugo't trahedya, hindi pinagkakatiwalaan ang Comelec at kondukta ng eleksyon?

Sa layuning i-strengthen ang institusyon, napapanahon ng i-overhaul ang Comelec. Tama lamang ang naging panukala ni PNOY na magkaroon ng masinsinang imbestigasyon sa katatapos na palpak na Barangay Election. Mayroon ibang reaksyon na nagsasabing muling repasuhin ang Local Government Code (LGC), buwagin na ang barangay at ito na raw ang “huling barangay eleksyon.” May nagsasabi na ang kapangyarihan ng alkalde at asembleya ng mamamayan na lamang ang magtalaga sa mga punong barangay.

Conditional Cash Transfer will dis-empower informal sector

Doy Cinco

Habang hinahagupit ng Bagyong Juan ang Northern Luzon at minomobilisa ang Disaster’s Preparedness-zero casualty ng mga lokal na gubyerno, sa Kongreso, naging mainit ang labanan sa budget hearing lalong lalo na ang kontrabersyal na Conditional Cash Transfer (CCT) ng DSWD – Sec Dinky Soliman. (Larawan: dswd_2a.81154754.JPG)

Depende kung saan ang bias mo. Kung bahagi ka sa implementasyon at kaalyado ka ng bagong administrasyon, walang dudang pabor ka sa programa ng CCT. Kung ikaw ay malayo sa pansitan, isang oposisyon (Lakas-KAMPI) at nakapakat sa dating Administrasyon, "tutol kunwari." Kung ikaw ay isang Kaliwa na di naambunan ng ganansya at kung ika’y consistent at naniniwala sa popular na kasabihan ng mga Tsinong, “give a man a fish and you feed him for a day. Teach a man to fish and you feed him for a lifetime at para sa mga Pinoy, “kumayod, magtrabaho at magsumikap, definitely tutol ka sa CCT.

Ang World Bank (WB) at Asian Development Bank (ADB) na tumulong, nagpautang at pangunahing taga-pamandila’t promotor ng programang Pantawid Pamilyang Pilipino Program (4Ps) – CCT ay hindi nababanggit at nawawala sa eksena. Ang WB na nalalagay sa zero credibility ay isang institusyong pananalapi na kontrolado ng pinakamakapangyarihang emperyo ng mundo, ang Estados Unidos, habang kontrolado naman ng bansang Hapon ang ADB.

Sa bawat programa’t mga proyektong may kinalaman sa kaunlaran at komunidad, ang karaniwang itinatanong ay kung may "democratic process at consultation" na isinagawa ang programa. May partisipasyon ba ang mamamayan, tunay nga bang makikinabang at magbebenepisyo ang mga maralita o informal sectors? At nililinaw kung solusyon ba ang CCT sa pagsugpo ng ilang dekadang karalitaan o isa lamang itong band-aid, palyatibo't pa-pogi points?

Mga dayuhan, "matatalino at raketerong" local elite ang utak at punu’t dulo ng CCT. Maganda man ang intensyon, idahilang "stop-gap measure" man ito, sa bandang dulo, inaasahang may negatibong epekto, sasablay at patuloy na "magiging pala-asa, tamad at kalabit pengeng" kultura ang mga maralita. Sabihin man ni Sec Dinky Soliman na "pangunahing maralita ang makikinabang, mas kapani-paniwalang mas kakabig at interest ng DSWD-Malakanyang ang pakay ng programa." Sa akalang "tunay na nanglilingkod, ang totoo'y isa itong dis-empowerment, sagka sa kaunlaran ng komunidad at demokratisasyon ng lipunang Pilipino."

Kung sana’y kinunsulta ang mga informal sector, walang dudang imumungkahi nito ang “pangangailangang pa-trabaho para sa reforestation (proteksyon ng Marikina watershed), paglilinis ng kanal at pagtanggal ng mga bara sa drainage system. Pa-trabaho para sa bilyong pisong proyektong inprastraktura (local at national), housing (medium rise bldg) program at pautang para sa kabuhayan o mga micro-livelihood project.

Para sa mga maralita ng kanayunan, ang pangangailangang pagpapaunlad ng ani't produksyon, subsidyo ng mga binhing palay, abono, mga suportang agapay sa magsasaka’t mangingisda (sustainable integrated resource management), rehabilitation ng mga irigasyon at malawakang reforestation program. (larawan: Sustainable Agricultural Technologies / f0048‑01.gif)

Kung papipiliin lang ang mga taga Isla Puting Bato sa Baseco-Tondo at Agham rd sa harap ng Pisay, Barangay Payatas, Commonwealth, Holy Spirit at Batasan sa QC, training at kasanayan mula sa TESDA ang tiyakang gugustuhin (vocational at technical training) ng maraming istambay.

Masalimuot na proseso ang pagsasakapangyarihan (empowerment) o pag-iinstitusyunalisa ng people power. Komplikado't structural ang pag-iistrategized ng “poverty eradication at social protection program” at ano man ang laman nito, ang prinsipyo't prosesong “kayo ang boss ko at kukunsultahin ko” ay hindi dapat maisakripisyo.

Ayon sa mga academics at people's empowerment practitioners , "kung hindi kasali ang mamamayan sa pagdedesisyon, pagpaplano at patuloy ang kalakarang Top / Down approach," mauuwi lamang sa wala ang P20.0 bilyong pondo ng DSWD at ang inaasam-asam na pagbabago't kaunlaran sa ilalim ng administrasyon ni PNOY ay nanganganib na mauwi sa bangungot kahalintulad ng mga nakaraang buluk na administrasyon nagdaan.

PNOY, Bus Tragedy at ang Padrino

Doy Cinco

Sa mga kaaway sa pulitika’t kritiko, ang nangyaring trahedya’t mishandling ng August 23 hostage crisis ay "repleksyon lamang na weak ang leadership" ng administrasyon ni PNOY. May political motives man ang pahayag o wala, sabihin man nagsisimula (first 100 days) pa lamang sa paggugubyerno, "malinaw na unti-unti ng lumalabas ang tunay na kulay at direksyon ng bagong administrasyon; na wala ring pinagkaiba sa pera-pera, padri-padrino, trapo at copy cat ng buluk na administrasyong Arroyo."

Kung hindi maitutuwid ang landas, pinaniniwalaang maagang madidiskaril ang naistablished na "honeymoon" sa pagitan ng mamamayan, iba’t-ibang demokratikong kilusan (civil society) sa administrasyong PNOY. Mula sa panawagang magresign ang puno ng sablay, pinuntirya ang ilang personalidad sa communication group at DILG Secretary Jess Robredo bilang may “command responsibility daw sa trahedya.” (Larawan: International outrage over the hostage tragedy directed at Noynoy’s Incompetence. http://antipinoy.com/should-i-stay-or-should-i-go/)

Walang dudang nawindang si PNOY sa trahedyang kinasapitan ng walong dayuhang turistang biktima ng "collateral damage" ng mga tauhan ng buluk na kagawaran ng NCRPO - PNP. Imbes na magpakatatag at magpakita ng lakas ang PNOY, tila parang kuting na pusa na nanikluhod sa mga dayuhan (Hongkong-China), protektahan ang daang libung domestic helpers (OFW), yakapin ang kinang ng dolyar sa turismo at katigan ang grupong malalapit sa kanya, habang inilalaglag ang matitino, may conviction at partidista sa hanay.

Tulad ng inaasahan, sinamantala agad ng oposisyon sa Lakas-KAMPI ang trahedya upang makabawi’t upakan si PNOY. Mga kilalang pusakal, mga alagad ng dating administrasyong Arroyo (GMA); si Cong Villafuerte, Lagman, Magsaysay at may 2016 presidential ambition na si Sen Escudero, na sibakin na si Robredo. Nagbanta rin “hindi makukumpirma" sa Commission on Appointments (CA) sa Kongreso si Robredo. Ang malungkot, nagkaroon din ng pagkakataong makapagmaniubra ang Cojuangco faction (makapangyarihan at maimpluwensyang Lopez, Bayaw inc., Peping Cojuangco, Ex Sec Paquito Ochoa) sa loob ng administrasyong PNOY na sibakin na si Robredo at ipalit ang PNP chief Verzosa, ang kasalukuyang puno ng PNP na magreretiro sa Setyembre taong kasalukuyan.

Kung matatandaan, nakuryente si PNOY sa prangkahang pahayag na binitiwan nito sa kaso ni Robredo na hindi na siya aabot sa kapaskuhan, hindi siya kabilang sa listahang ii-endorso sa CA-Tongreso. Nung matunugan ni Noynoy na malaki ang implikasyon kung sisibakin si Robredo, bigla itong kumambiyo at sinabing "mataas ang kwalipikasyon ni Robredo sa posisyon at hindi naman talaga siya direktang sangkot sa hostage incident."

Tila nakalimutan ni PNOY na “hindi buong-buo" ang ibinigay niyang trabaho kay Robredo sa DILG, "ang usapang si Usec Puno ang hahawak sa Interior -PNP habang sa local government si Robredo." Manok ng Iglesia ni Kristo (INK) si Usec Puno, kapalit kabayaran sa 2 milyong command votes na idiniliver ng huli sa kandidatura ni Noynoy nuong 2010 election.

Ang tanong ng mga Bikulano, bakit pinagtutulungang ng mga galamay ni GMA at Cojuangco/Aquino faction na tanggalin sa pwesto si Robredo sa DILG? Dahil ba sa kaseryosohan nito sa anti-corruption drive, anti-weteng, repormang isusulong sa local government units, Bicol politics o selos na natanggap na award nito sa prestiyosong Ramon Magsaysay?

Hindi malayong paniwalaang tali ang dalawang kamay ni PNOY sa grupong mayroon siyang "pampulitikang pinagkakautangan," malalapit at may personal attachment sa kanya. Sa katunayan, malaking bahagi ng kanyang gabinete ay inindorso ng PADRINO bilang kapalit sa "bilyung pisong pondong tulong" sa kampanya. Totoong "malawak o kaliwa't kanan" ang political spectrum ng kanyang administrasyon; may TRAPO, hindi kilala at popular, may kredibilidad at handang makipagtagisan at diskurso (struggle of interpretation and ideas) sa loob at labas, para sa pagbabago.

Ang alyansa sa pagitan ng Liberal Party (LP), ilang maka-kaliwang grupo, progresibo't aktibista na nagbigay kredibilidad sa Noynoy-Mar presidential tandem bago magsimula ang 2010 election campaign ay tila nasa minorya at nalalagay sa alanganin. Ang tanong ng marami, paano mai-strengthen ang ESTADO't mga institusyon na sinalaula ng nakaraang administrasyon kung patuloy na nangingibabaw ang sistemang padrino? Paano palalakasin ang mga demokratikong institusyon at maisusulong ang reform agenda, kung patuloy na pinahihina at nilulumpo ang partido pulitikal at organisasyon?

Agrarian Reform and Peasant movements, naghihingalo

Doy Cinco

Tulad ng kilusang paggawa, marami ang naniniwala na humina at halos naghihingalo na ang kilusang magsasaka sa Pilipinas. Bukud sa hati-hati, iba-iba ang agenda at interest, nagbago ang terrain, kalagayan at konteksto ng relasyon sa paggawa, matapos ang ikalawang digmaang pandaigdig (WW2) at naibagsak ang diktadurya, may ilan dekada na ang nakalipas.

Halos yurak-yurakan at durugin na ng Cojuangco-Hacienda Luisita Inc (HLI) ang grupo ng mga farm workers. Ang tatlong dekadang "social justice at poverty reduction program" ng Comprehensive Agrarian Reform Program (CARP) na makailang beses ng kinatay sa Kongreso (paburan ang mga casique at landed elite) ay dedesisyunan na ng Korte Suprema. Ano man pagroromantisa, tulong suporta, kilos protesta at pagbabanta ay tila wala ng epekto. (Larawan: http://www.bomboradyo.com/index.php/news/top-stories/14543-cash-distribution-sa-luisita-farmers-binatikos)

Kamakailan lang, ilang personalidad, Obispo, maka-Kaliwang partylist organization, reform advocates at NGOs ang kumundina sa naging aksyon ng HLI sa P20.0 milyong sapi na inihatag sa mga farm workers bilang compromise agreement. Pinanindigang "ipamahagi" ang mga lupang sakahan at nanawagang "maki-alam" si Noynoy Aquino, bilang may 1.0% share of stock sa hacienda at presidente ng bansa. Ang tanong ng marami, sa kasalukuyang sistema, "ang distribusyon ba ng mga lupain ay "kahulugan ba ng kasaganahan, kaunlaran at demokratisasyon sa kanayunan lalo na sa hanay ng mga farm workers o isang materyales na lamang sa propaganda ang isyu?

Kung sasang-ayunan ng Korte Suprema ang nasabing kasunduan, ipamamahagi ng HLI ang natitirang P130.0 milyong halaga sa mga tao. Kung babalikan, dalawang opsyon ang kasunduan, tanggapin ang parselang lupain o panatilihin ang stock sa korporasyon. Sa kasawiang palad, "mas naniguro ang mga tao at nanaig ang option na share of stock (stock distribution option - SDO) imbes na lupa."

Palatandaang mahina na ang mga organisasyon ng mga farm workers maging ang kanilang ka-affiliate na kilusang magbubukid sa bansa. May grupong nirereject ang CARP at nananawagang "kompiskahin" ang mga lupain ng panginoong maylupa bilang pagtugon sa "demokratikong rebolusyong bayan." May mga "reform advocates" na tumitingin sa balangkas ng “bibingka strategy,” may grupong nagpapatupad ng pananakahang kapital (corporate farming at market based), agri-business at talamak na land conversion. May tumanda na, parating lugi, sawa’t pagod na sa gawaing pagbubukid, nagbago ng istatus at nangibangbansa (OFW).

Habang naghihingalo ang estado ng sektor, mainit ang diskurso sa kung paano pinanghahawakan ang isyung umaapekto sa kanayunan. Sa kaso ng HLI, mahirap maisa-isang tabi ang isyu ng labor-management na tunggalian. May nagsasabing maaaring nasa "balangkas na ng trade unionism ang labanan o dili kaya, na sa usapin na ng rural developments, integrated approached at wala na sa orbit ng classic na panawagang repormang agraryo."

Dagdag pa, malaki ang kakulangan sa representasyon ng mga institusyong politikal ang kilusang magsasaka. Ang panawagang demokratisasyon sa kanayunan ay malungkot na pinangungunahan at inisyatiba na ng landed elite at estado. Dominado, matatag at matibay ang political authoritarian at economic institusyon sa kanayunan ng mga angkang makapangyarihan. Isa ito sa mga kadahilanan kung bakit hindi nakatugon ang Estado-gubyerno sa panawagan ng sinasabing “organisado at broad-based” na kilusang magsasaka.

Sa katatapos na 2010 election sa Tarlac, landslide victory o 73.0% ang nakuhang boto ni Noynoy Cojuangco Aquino, habang 5.0% si Villar. May isang siglo (hundred years) ng kontrolado ng casique o landed elite ang pulitika't ekonomiya ng probinsya.

Mukhang kailangang mag-adapt at "mag-rethink ang kilusang masa." Hindi maipagkakailang "may kakulangan ng masinsinang pagsusuri’t pag-aaral, pagtuklas ng makabago at creative approach sa pag-oorganisa't pakikibaka at pagkunsidera sa estratehiya at taktika." Walang dudang "naka-apekto sa kanayunan ang globalisasyon." May pagbabago sa terrain, lumalaki ang bilang ng “inpormal sektor,” habang unti-unting nawawala ang tunay na magsasaka (nasa minority) sa rehiyon.

Para sa pagpapalapad at pagpapalakas, ang ilan sa nag-e-emerge na mga bagong kilusan ngayon, bukud sa sectoral-based ay ang community building approached, "citizenship at local democratic movements" at ang matingkad na isyu sa ngayon ay ang karalitaan, kalikasan, unemployment, delivery of basic services, access sa resources. peace and order, representation at governance.

SONA ni Noynoy, naglaman ng anti-GMA administration sentiments

Doy Cinco

Sa kauna-unahang state of the nation address (SONA) ni Noynoy Aquino kanina, inamin nito na bukud sa nasa malubhang kalagayan o nasa intensive care unit (ICU), bangkarote't lubug sa utang ang estado ng bansa, nasalaula rin ang institusyon sa sampung (10 years) taong pamumuno ng mga kriminal, buwitre’t dorobo sa gubyerno. Partikular na pinuntirya ang nakaraang administrasyon ni Gloria Macapagal Arroyo.

Totoo at naniniwala ang marami sa latag ng estado ng bansa, pero mukhang nakaligtaan isulat ng mga speech writers ni Noynoy Aquino ang ilang dekadang talamak na sistema ng pulitika; ang oligarkiya, padri-padrino at kontrol ng makapangyarihan angkan (political clan) na siyang puno't dulo, ang lumikha ng mga katulad ni GMA, Marcos-Romualdez, Singson, Ampatuan, Ermita, Ortega, Pineda, Dimaporo, Jalosjos at maraming iba pa.

Nakaligtaan ding banggitin ni Noynoy na bukud sa bad governance ng administrasyong Arroyo, factor din sa pagpapahirap ng bayan ang hindi makataong batas na automatic appropriation sa trilyong pisong utang panlabas (IMF-WB) o pag-uubligang bayaran ang mga onerous na utang na hindi naman napakinabangan ng mamamayang Pilipino, ang dambahulang oil cartel, malalaking financial (bank) institution, drug at ilang multinational companies, malalaki at nagsamantalang mga konsesyon sa kuryente (pinakamataas na presyo sa buong Asia), tubig, minahan at mga bilyunaryong tax evader sa bansa.

Bagamat "bitin at 'di klaro ang tahaking pampulitika at pangkaunlarang balangkas," halos kapareho lamang ng kanyang ipinahayag nuong proklamasyon ang SONA ni Noynoy. Ganun pa man, popular at mataas pa rin ang pagtitiwala ng mamamayan, moral ascendancy, leadership at kagalang-galang sa mata ng mundo. Kulang-kulang 90% ng mga Pilipino ang umaasang may pagbabago sa bayan. Bagamat delikado ang ganitong tunguhin, maaring makadagdag challenge at pressure na ubligadong maideliver ang output at ma-ireverse (baligtarin) ang patakaran ng buluk na sistema ng paggugubyerno ng mga nakaraang administrasyon.

Aasahang tatagal ng mahigit isang taon (one year) ang honeymoon ni Noynoy sa mga stakeholders. Bagamat may reservation at agam-agam sa "reform agenda at ilang mga hardcore neo-liberal elements" sa loob ng kanyang gabinete, ang pagbabantay at pagiging vigilant ang tanging maaaring gampanan ng (aktibong) mamamayan.
Larawan: 1. President Arroyo and Quezon City Mayor Feliciano Belmonte Jr. inaugurated the newly constructed Atherton Bridge in simple ceremonies yesterday)

Mukhang hindi batid ng admnistrasyong Aquino na "mahihirapan itong maasahan ang suporta ng lumang pulitiko (trapo) na halos ilang dekada ng wala sa matuwid na landas ng pangungurakot at oportunismo." Kung madidiskaril ang legislative people's agenda ni Noynoy Aquino sa 15th Congress (Senado at Kongreso), maaring ipanumbalik ni Noynoy ang "people power," kabigin ang suporta ng"kilusan ng mamamayan at lokal na komunidad" kahalintulad sa matagumpay na karanasan ng South Africa (Nelson Mandela), Brazil (Lula da Silva) at Venenzuela (Hugo Chavez) sa Latin America.

GMA paranoid Midnight appointments

Doy Cinco

Patapos na ang consolidation at canvassing at ganap ng ipoproklamang presidente si Noynoy Aquino - Liberal Party at si Vice President Jojo Binay ng PDP-Laban. Sa kabilang banda, habang nakatuon ang bansa sa incoming administrasyon, sinamantala ni Gng Arroyo na makapagpasok ng mga alipores sa gubyerno. Layon nitong palakasin ang pwersa, kapangyarihan at maghanda sa ano mang konprontasyon pulitikal sa hinaharap. (Larawan: Si Gen Bangit at si GMA: raissarobles.com/wp-content/ uploads/2010/03/G....)

Totoong nakababahala ang kaliwa’t kanang midnight appointments at mukhang walang planong magretiro sa pulitika, magpahinga't mag-alaga na lang ng kanyang apo si GMA. Mula sa pagiging presidente't pinakamakapangyarihang tao sa bansa, bumaba't muling pinalakas ang "lokal na kahariang pulitikal," kinontrol ang ikalawang distrito (2nd District) sa Pampanga, sa akalang makakapag-avail ng congressional immunity at masusungkit ang speakership ng 15th Congress. Ipinapakita lamang na hindi pa laos, kumikikig at malakas na pwersang pulitikal sa bagong administrasyon Noynoy Aquino ang kampo ng mga Arroyo.

Bukud sa iiwang virus, bacteria at kamalasan sa halos sampung taong pagtatampisaw sa kapangyarihan, walang dudang proteksyon sa kanyang sarili't kahariang angkan, political survival at economic interest ang layon ng midnight appointments at hindi ang kaunlaran at demokratisasyon ng lipunang Pilipino.

Maliban sa ilang batalyong midnight appointment na maaring ipambala sa destabilization, may arsenal din si GMA sa Mababang Kapulungan na handang hadlangan at guluhin ang administrasyong Noynoy Aquino sa pangakong idemokratisa ang pulitika’t lipunang Pilipino. Patunay ito sa nangyaring isang patikim at kamandag na ipinakita sa pagkakabasura ng Freedom of Information (FOI) bill ng mga trapo at galamay ng lumang administrasyong Arroyo.

Ang pagkakatalaga bilang chief justice ng Supreme Court kay Renato Corona, General Delfin Bangit bilang AFP chief of staff, extension ng reappointment ni Genuino sa PAGCOR at ilang mga kaututang dila sa constitutional appointments sa COMELEC, Ombudsman at Sandiganbayan. Nakapagtanim din ng mga GMA loyalista sa GOCC (Govt Owned Corporation), GSIS, SSS, PNOC, NPC, MWSS at iba pang estratehikong mga posisyon, mga mahahalagang ahensyang nataguriang gatasang baka ng administrasyong Arroyo.

Maituturing parang isang “shadow government ng mga loyalista ni GMA” na itinanim sa halos lahat ng sangay ng estado; mula sa ehekutibo, lehislatura at hudikatura. Banta siya sa seguridad at destablization sa gubyernong nais resolbahin ang ilang dekadang pagkakawatak-watak, kawalan ng pag-asa't katarungan, nasalaulang mga demokratikong institusyon at karalitaan ng lipunang Pilipino. Maliwanag na handa si GMA sa ano mang gerang pulitikal, sa planong prosecution at kasong ipapatong ng administrasyong Noynoy Aquino sa hinaharap.

Noynoy's "Search Committe"

Maisasakatuparan lamang ang plataporma de gubyerno ng administrasyong Aquino kung makakabig ni Noynoy Aquino ang malawak na suporta ng lahat ng pwersang pulitikal sa bansa at mai-isolate ang mga extremista at traditional politicians (trapo). Isang magandang formula at estratehiya sa unang isang daang araw sa paggugubyerno ng administrasyong Noynoy Aquino ay ang isang "rainbow coalition" o ang pakikipag-alyansa.

Lubhang kailangan sa bagong sumisibol at nagpapalakas na gubyerno ang “rainbow coaliton na binubuo ng maraming kulay, pluralista't may kumon agenda, may consensus, may pinagkakaisahang layunin at direksyon,” kagandahang asal at mataas na "level ng political maturity." Ang coaltion government ay karaniwang kalakaran at nagtagumpay sa mauunlad na bansang tulad sa Europa at Latin Amerika.

Maitatranslate ang naturang "coalition building" sa pamamagitan ng pagtatalaga sa cabinet post ng mga taong "subuk, may angking kakayahan, malinis, popular, may conviction, maliban sa partisipasyon nito sa nakaraang 2010 election campaign." Tiyak na mabibigo sa gawaing paggugubyerno si Noynoy Aquino kung walang katuwang (citizen's movements), partisipasyon ang mamamayan at KOALISYON lalo na sa inaasahang pananabotahe ng trapo-warlord-elite at mga galamay ni Gng Arroyo.

Kaya lang, kung kinakabahan ang lahat sa midnight appointments ni GMA, mukhang concern din ang marami sa proseso ng "search committee" lalo na kung may sablay sa balangkas, pamamaraan at demokratikong konsultasyon (showbiz, recycled personality at classmate inc) sa mga sektor at stakeholders na involved sa bawat linya at porpolyo ng mga ahensya ng gubyerno.

Kung ano man ang naka-set na pamantayan, criteria at partisipasyon sa 2010 electon campaign, patuloy na mananalig ang marami na "maidedemokratisa" ni Noynoy Aquino ang paraan at balangkas na gagamitin ng search committee para sa cabinet position. Mas lalong bibilib ang marami kung ang isa sa mga pamantayan ay ang "pagiging aktibista, may prisipyo't conviction, mapagpakumbaba at may liberal-demokratikong tradisyon." Kung saka-sakali, isang "new wave," palaban at aktibistang gubyernong Noynoy Aquino ang maitatatag sa Asia-Pasipiko.