Ang ISSUE, kabulukan ng electoral process at Comelec

Ang Comelec ang pinaka-unpopular, pinakahindi-mapagkakatiwalaan, distrusted at discredited na democratic institution sa bansa. "Maisakatuparan man o hindi ang automation ng ARMM election (Autonomous Region for Muslim Mindanao) sa darating na August, isang "matinong" Justice Melo man ang iupo sa Comelec, manatiling magulo, madugo, hindi kapani-paniwala at marumi ang kahihinatnan ng 2010 national election sa bansa. Ang kasaysayan ang makapagpapatunay ng lahat."

May dalawampung (20) artikulo na siguro ang aking naisulat sa blogs patungkol sa kabulukan ng election at pulitika. Tulad ng mga naunang mga pahayag, hayagan at paulit-ulit nating sinasabi na hindi "election modernization o Automated Counting Machine (ACM)" ang solusyon sa nalalapit na election sa ARMM. Bukud sa may makikinabang na naman sa procurement, "walang ibubuga ang ACM sa mga mersenaryong mga operador at TRAPO, wa epek ito sa VOTE BUYING, kasal binyag libing, Philhealth card, cell card, insurance card, scholarship at ibang innovation sa vote buying." Walang magagawa ang ACM sa iligal na operasyon ng "electoral machineries," bilyong piso't sobrang gastos sa election.

Ang talamak na dayaan ay nagsisimulang maganap sa yugto ng "preperasyon bago ang campaign period, sa campaign period, sa bisperas ng election, sa post election, transitting at canvassing period hanggang sa proklamasyon." Bagamat may tulong ng kaunti, ang ACM ay mapapakinabangan lamang sa loob ng "dalawang (2) oras, samantalang iba't-ibang klase ng dayaan ang nagaganap sa isa't kalahating (1 - 1/2 years) taong election period (pre-election and post election) at proseso."

Mas ang inaasahan at tanong ng marami, "kailan io-overhaul ang Comelec at ire-reporma ang buluk na sistemang elektoral sa bansa?" Mangyayari't aasa pa ba tayo sa natitirang isa't kalahating taon ng termino ni Ate Glo na isa-priority ang Bill patungkol sa pag-ooverhaul ng buong institution? Sapagkat, kahit sinong mahusay na ipalit na puno ng Comelec, kung nakatanim, nakabaon at nainstitusyunalisa na sa ahensya ang dayaan, ang maraming Atty Lintang Bedol, ang mga tulad ni Atty Somalipao, Boy Macarambon at Magbutay, mga batalyong operador at kahalintulad ni GARCI, ang mga katulad na political warlord na si Ampatuan mula Abra hanggang Jolo, magpapatuloy ang maraming Maguindanao incidence, ang patayan at dayaan sa buong Pilipinas.

Ang kahinaan ng kasalukuyang batas Omnibus Election Code, ang political patronage, ang casique politics- OLIGARKIYA at wardlordismong larawan ng pulitika sa bansa ang magdidikta ng masidhing pangangailangan ng isang electoral reform sa bansa. Habang namamayagpag ang kalunus-lunos na lagay ng pulitika sa bansa, suntuk sa buwang magkakaroon ng clean, honest, credible at peaceful 2010 election. Kung walang seryosong electoral at political reform, "tulad sa karanasan at kinasapitan ng bansang Kenya sa Africa, inaasahang mas hihigitan pa, mas titindi pa ang dayaan, kaguluhan at patayan sa 2010 presidential election."

Doy Cinco
April 25, 2008

Related Story:
PPCRV prepares voters education for ARMM election
MANILA, April 30, 2008—The Parish Pastoral Council for Responsible Voting (PPCRV), a Church-backed election watchdog, is preparing to formulate its strategy for voters education in view of the election in the Autonomous Region of Muslim Mindanao (ARMM) in August.
http://www.cbcpnews.com/?q=node/2391

Failure to automate ARMM polls to affect 2010 elections
http://www.abs-cbnnews.com/storypage.aspx?StoryId=116252
ARMM election questions by Mon Casiple
http://moncasiple.wordpress.com/2008/03/30/armm-election-questions/